[Bài học trong tuần] Đừng cố làm vừa lòng tất cả

"Tôi không biết bí mật của thành công là gì, nhưng tôi biết bí mật của thất bại là cố gắng làm hài lòng tất cả" - William H. Cosby, Jr. (Bill Cosby)

"Tôi không biết bí mật của thành công là gì, nhưng tôi biết bí mật của thất bại là cố gắng thành công tất cả các mặt" - Mới chế. ^^

Đây là bài học nghe lâu rồi nhưng giờ mới thấm. Những triết lý lúc nghe lần đầu rất hay, nhưng giống như là mới chỉ 'biết' thôi, chưa hiểu nó. Chỉ qua quá trình trải nghiệm thực tế, với những tình huống thận sự thì suy nghĩ chúng ta mới liên hệ hoàn cảnh với ý nghĩa của câu nói, khi đó chúng ta mới thật sự hiểu, thấm, hay là ngộ, dùng từ nào cũng được.

Mình gặp lại câu này vào đầu tuần trên trang triethocduongpho.com, cười khẩy "cố gắng làm hài lòng tất cả thì thua chắc rùi chứ bí mật cái gì". Nhưng có một chuyện (thật ra là nhiều chuyện nhưng mà giờ mình không nhớ) xảy ra, khi mình bị lăn tăn có gắng làm hài lòng tất cả các phía, phương án nào đó thuận cả đôi đường. Nhưng thật ra phương án đó không có. Hoặc có đi chăng nữa thì mình cũng chưa tìm được. Thế là kễ hoạch bị trễ và mình gặp bối rối. Lúc đó thì cũng không hẳn cảm thấy "thất bại", nhưng mà cảm thấy sắp thất bại. Và một triết lý mà đầu tuần mình tưởng là hiển nhiên, thì mình vẫn mắc phải một cách bí mật mà mình không biết được. Có lẽ đó chính là ý nghĩa của "bí mật", vẫn sẽ diễn ra theo cách mà chúng ta không nhận thức được. Chỉ có kinh nghiệm và trải nghiệm cá nhân mới giúp chúng ta nhận thức được vấn đề.

Vậy câu hỏi ở đây là, tại sao muốn làm hài lòng tất cả lại gây nên thất bại? Chẳng phải nếu tìm cách thu xếp được sao cho vẹn toàn, mọi người đều vui, thì là tốt sao? Xét trên mặt lý thuyết thì việc thu xếp này là có thể, tuy nhiên, trên thực thế thì các có các nguyên nhân sẽ làm cho việc thu xếp này dễ dàng thất bại.

Nếu chúng ta cố gắng làm hài lòng tất cả các bên, thì chúng ta sẽ bị phân tâm, mất tập trung vào mục tiêu cụ thể của mình. Và, thêm cả việc phải suy tính làm sao, lựa chọn thế nào để hài lòng các bên, thì chúng ta đã đánh mất sự quyết đoán và kiên định của mình rồi. Mà rõ ràng, làm việc với sự mất tập trung và thiếu quyết đoán, sẽ không thể đạt được kết quả tối đa. Bản chất thế giới cũng là một tổng thế những điều trái ngược, mâu thuẫn, cạnh tranh. Nếu chúng ta cố gắng xếp hàng tất cả mọi thứ lại và bắt chúng đứng nghiêm chỉnh, thì rõ ràng đã vi phạm vào tự nhiên, và sẽ không lâu đâu, tất cả sẽ chống lại chúng ta (thật ra thì mọi thứ chống lại nhau, vì có mâu thuẫn mà). 

Nói chung lại thì là chúng ta thất bại bởi vì chúng ta chọn một giải pháp bất khả thi.

Với những bài học rút ra này, chúng ta có thể tìm giải pháp để không bị thất bại. Và, cũng tùy cách bạn định nghĩa thành công là như thế nào, nhưng với mình thì không thất bại cũng là một thành công đáng để tung hô. Và chúng ta có thể viết tiêp câu danh ngôn trên là:

"Tôi biết bí mật của thành công là đừng cố làm vừa lòng tất cả mọi người!"

Cụ thể hơn, khi tính đến sự "hài lòng" trong một quyết định nào đó, thì hãy nghĩ đến sự hài lòng của mình trước. Quyết định của chúng ta và chúng ta hành động vì cuộc đời của mình, sẽ nhất thiết phải là điều làm ta hài lòng trước. Tiếp theo sẽ xem xét đến việc ai là người thật sự quan trọng trong quyết định này của mình. Ví dụ như chúng ta quyết định sẽ đi chợ mua thịt thỏ. Thì chúng ta sẽ cố gắng làm hài lòng người đưa tiền cho mình (mua giá vừa phải), người bán thịt thỏ. Còn lại thì chúng ta sẽ phải phụ lại những lời chào mời ngọt ngào từ cô hàng cá hay em bán trái cây. Và, ,một tuyệt chiêu để làm được điều này là hãy tập nói "Không". Chỉ nói "Có" với những thứ thật sự quan trọng, còn lại hãy mạnh dạn nói "Không", vì sự "không thất bại" của chính bạn.

Mình cũng đang nói những dòng này cho chính mình.